NGUYÊN TẮC X Y DỰNG THÁP DINH DƯỠNG CHO NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG

1. Tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường cấu tạo thế nào?

Tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường là một phương pháp quản lý chế độ ăn uống đặc biệt được tổ chức theo dạng một kim tự tháp, chia thành 4 tầng, mỗi tầng đại diện cho một nhóm thực phẩm cụ thể: 

- Tầng ở đáy của tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường đại diện cho nhóm thực phẩm mà người tiểu đường cần tiêu thụ nhiều nhất để đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng và chất dinh dưỡng. 

- Nhóm thực phẩm ở tầng đỉnh của tháp là nhóm mà người tiểu đường nên hạn chế tối đa để kiểm soát lượng đường huyết.

- Tầng thấp nhất của tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường thường chứa các thực phẩm giàu chất xơ, khoáng chất, vitamin và chất đạm, những yếu tố quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và kiểm soát đường huyết. 

- Các nhóm thực phẩm ở các tầng trên tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường giảm dần về lượng cần tiêu thụ, với mục tiêu hạn chế chất béo và bột đường.

Tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường nhấn mạnh vào việc tối ưu hóa chế độ ăn uống của người tiểu đường bằng cách cân nhắc tỉ lệ và lượng thực phẩm, giúp duy trì sự cân bằng dinh dưỡng và kiểm soát đường huyết hiệu quả.

2. Nguyên tắc xây dựng tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường

Tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường cần đảm bảo cân đối giữa lượng thực phẩm và hàm lượng dinh dưỡng:

- Nhóm thực phẩm chứa nhiều đường bột

Đường bột từ những thực phẩm này cung cấp năng lượng chủ yếu cho hoạt động của cơ thể và đồng thời bổ sung vitamin A, C, D, chất béo. Người tiểu đường cần bổ sung nhóm thực phẩm này nhưng ưu tiên lựa chọn những thực phẩm như gạo tẻ, gạo nếp, gạo lứt, khoai lang, ngũ cốc và hạn chế bánh ngọt, khoai tây, bánh mì. Nên chia nhỏ lượng thực phẩm này thành nhiều bữa ăn trong ngày để tránh tăng đột ngột đường huyết.

- Nhóm thực phẩm chứa nhiều chất đạm

Người trưởng thành cần cung cấp khoảng 1 - 1,2g protein mỗi ngày, tương đương với 15 - 20% tổng năng lượng từ khẩu phần ăn. Trong tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường, nên ưu tiên chọn thực phẩm chứa chất đạm thực vật như đậu phụ, sữa đậu nành không đường và lựa chọn thịt nạc, tránh ăn da gà để giảm nguy cơ béo phì và thừa cân.

- Nhóm thực phẩm cung cấp chất béo

Chất béo trong khẩu phần ăn của người tiểu đường nên chiếm khoảng 25%, không vượt quá 30%. Ưu tiên sử dụng dầu thực vật chứa axit béo không no như dầu đậu nành, dầu ô liu, dầu đậu phộng để ngăn chặn nguy cơ béo phì và bệnh tim mạch. Nên hạn chế tối đa các thực phẩm giàu chất béo xấu như nội tạng động vật và đồ đóng hộp.

- Nhóm rau củ quả

Người tiểu đường nên tăng cường tiêu thụ rau xanh, đặc biệt là rau luộc và salad kết hợp với ngũ cốc và hoa quả chín không chứa nhiều đường để cung cấp nhiều khoáng chất, chất xơ, vitamin và acid amin hữu ích cho việc kiểm soát đường huyết. Một số loại rau được nghiên cứu cho thấy có tác dụng hỗ trợ kiểm soát đường huyết hiệu quả như tảo spirulina, mướp đắng,...

3. Lưu ý trong chế độ dinh dưỡng cho người tiểu đường

- Hạn chế việc kiêng khem một loại thực phẩm hoàn toàn và thay vào đó hãy bổ sung đầy đủ loại dinh dưỡng theo tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường, bao gồm chất đạm, chất béo, bột đường, vitamin, muối khoáng, chất xơ.

- Duy trì một chế độ ăn uống ổn định với việc ăn điều độ, đúng giờ, tránh tình trạng quá no hoặc quá đói, nhằm đảm bảo đường huyết ổn định.

- Uống đủ nước, cung cấp ít nhất 40ml nước cho mỗi kilogam cân nặng mỗi ngày.

- Không chỉ tập trung vào 3 bữa chính mà còn chia nhỏ bữa ăn, thêm bữa phụ vào buổi tối để tránh giảm đường huyết.

- Điều chỉnh cơ cấu và lượng thức ăn từ từ, tránh tình trạng sốc cho cơ thể.

-Kết hợp nhiều loại thực phẩm khác nhau trong bữa ăn để tạo ra sự đa dạng trong chế độ ăn uống, đồng thời đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể một cách đồng đều.

Tiểu đường là bệnh lý khó điều trị dứt điểm nên bảo đảm chế độ dinh dưỡng là điều kiện tiên quyết để hạn chế nguy cơ bệnh tăng nặng hoặc biến chứng. Áp dụng tháp dinh dưỡng cho người tiểu đường là cách khoa học nhưng cần tuân theo các nguyên tắc nhất định để có được hiệu quả tốt nhất.